A A A

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 12 (324) z dnia 20.06.2012

Kariera księgowego - Jak zostać doradcą podatkowym?

1. Podmioty uprawnione do wykonywania czynności doradztwa podatkowego

Doradcą podatkowym może zostać osoba, która spełnia warunki określone w art. 6 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 2011 r. nr 41, poz. 213), w tym między innymi posiada wyższe wykształcenie, złoży z wynikiem pozytywnym egzamin na doradcę podatkowego składający się z części pisemnej i ustnej oraz odbyła dwuletnią praktykę w organach podatkowych i u doradcy podatkowego.

Dokładny wykaz dokumentów potrzebnych do wniosku o wpis na listę doradców podatkowych i wiele praktycznych informacji znajduje się na stronie internetowej Krajowej Izby Doradców Podatkowych: www.krdp.pl w zakładce: DLA KANDYDATÓW.

Na czym polega wykonywanie zawodu doradcy podatkowego?

Warunki i zasady wykonywania doradztwa podatkowego określa ustawa o doradztwie podatkowym. Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy, czynności doradztwa podatkowego obejmują:

1) udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami,
2) prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie,

3) sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie,

4) reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach wymienionych w pkt 1).

Kto może wykonywać zawód doradcy podatkowego?

Zawodowe wykonywanie czynności doradztwa podatkowego jest zastrzeżone wyłącznie dla podmiotów do tego uprawnionych w rozumieniu ustawy o doradztwie podatkowym. Podmiotami uprawnionymi w świetle tej ustawy są:

a) osoby fizyczne, wpisane na listę doradców podatkowych,
b) adwokaci i radcowie prawni,

c) biegli rewidenci w zakresie czynności wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o doradztwie podatkowym.

Ponadto do wykonywania doradztwa podatkowego uprawnione są również podmioty wymienione poniżej, przy czym podmioty te mogą wykonywać doradztwo wyłącznie przez doradców podatkowych, radców prawnych lub biegłych rewidentów zatrudnionych w tych podmiotach, i są to:

a) organizacje zawodowe posiadające osobowość prawną, spółdzielnie, stowarzyszenia lub izby gospodarcze, jeżeli przedmiotem ich działalności statutowej jest również doradztwo podatkowe świadczone wyłącznie na rzecz ich członków,
b) podmioty uprawnione na podstawie innych przepisów do badania sprawozdań finansowych,

c) spółki z o.o. lub spółki akcyjne, które spełniają łącznie warunki wymienione w art. 4 ust. 1 pkt 3 lit. a)-d) ustawy o doradztwie podatkowym.

Należy zaznaczyć, że biegli rewidenci mogą wykonywać jedynie czynności wymienione wcześniej w art. 2 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o doradztwie podatkowym.

Czynności doradztwa podatkowego, ale w zawężonym zakresie, tj. wymienionym w art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o doradztwie podatkowym, mogą również wykonywać podmioty uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (por. art. 76a ust. 2 ustawy o rachunkowości). Podmioty te w ramach wykonywanej przez siebie działalności mogą zatem wykonywać takie czynności jak prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie, a także sporządzanie, w ich imieniu i na ich rzecz, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie.

2. Etapy postępowania kwalifikacyjnego na doradcę podatkowego

Jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać uprawnienia doradcy podatkowego?

Aby uzyskać uprawnienia doradcy podatkowego trzeba spełnić łącznie następujące warunki:

a) mieć pełną zdolność do czynności prawnych,
b) korzystać z pełni praw publicznych,

c) posiadać nieskazitelny charakter i swoim dotychczasowym postępowaniem dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu doradcy podatkowego,

d) posiadać wyższe wykształcenie,

e) złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin na doradcę podatkowego,

f) odbyć w Polsce dwuletnią praktykę zawodową,

g) wystąpić z wnioskiem o wpis na listę (nie później niż w okresie 3 lat od złożenia egzaminu).

Na listę doradców podatkowych wpisuje się również osoby, które spełniają warunki wymienione w punktach a)-d) oraz dodatkowo:

są członkiem Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego lub

posiadają stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych lub nauk ekonomicznych w zakresie prawa finansowego lub finansów.

Natomiast doradcy podatkowi z państw członkowskich UE, aby uzyskać w Polsce uprawnienia doradcy podatkowego muszą spełnić łącznie następujące warunki:

mieć pełną zdolność do czynności prawnych,

korzystać z pełni praw publicznych,

złożyć wniosek o wpis na listę (w ciągu 12 miesięcy od dnia doręczenia decyzji uznającej ich kwalifikacje).

Według jakich zasad przeprowadzany jest egzamin na doradcę podatkowego?

Egzamin na doradcę podatkowego jest sprawdzianem teoretycznego i praktycznego przygotowania kandydatów na doradców podatkowych (por. art. 20 ust. 1 ustawy o doradztwie podatkowym) z takich dziedzin jak:

źródła prawa i wykładnia prawa,

analiza podatkowa,

podstawy międzynarodowego oraz wspólnotowego prawa podatkowego,

materialne prawo podatkowe,

postępowanie przed organami administracji publicznej i sądami administracyjnymi oraz postępowanie egzekucyjne w administracji,

międzynarodowe, wspólnotowe i krajowe prawo celne,

prawo dewizowe,

prawo karne skarbowe,

organizacja i funkcjonowanie administracji podatkowej i kontrola skarbowa,

rachunkowość,

ewidencja podatkowa i zasady prowadzenia ksiąg podatkowych,

przepisy o doradztwie podatkowym i etyka zawodowa.

Zasady przeprowadzania egzaminu oraz terminy składania wniosków określa szczegółowo rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 listopada 2010 r. w sprawie Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego i przeprowadzania egzaminu na doradcę podatkowego (Dz. U. nr 212, poz. 1390).

Osoby ubiegające się o dopuszczenie do egzaminu składają:

a) wniosek o dopuszczenie do egzaminu,
b) oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych oraz korzystaniu z pełni praw publicznych,

c) odpis dyplomu dokumentującego posiadanie wyższego wykształcenia,

d) potwierdzenie opłaty za egzamin. W przypadku opłaty drogą elektroniczną, potwierdzenie musi być dokumentem wygenerowanym elektronicznie, niewymagającym podpisu ani stempla,

e) dokument potwierdzający zgodę Krajowej Rady Doradców Podatkowych na dopuszczenie do egzaminu na doradcę podatkowego - w przypadku osób niebędących obywatelem polskim.

Powyższe dokumenty składa się do siedziby Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego na adres:

Ministerstwo Finansów
Państwowa Komisja Egzaminacyjna do Spraw Doradztwa Podatkowego
ul. Świętokrzyska 12
00-916 Warszawa

Osoby, które zajmują stanowiska:

sędziów, prokuratorów, inspektorów kontroli skarbowej lub wykonywały zawód adwokata, radcy prawnego, notariusza, biegłego rewidenta,
osoby, które złożyły egzamin kwalifikacyjny na stanowisko inspektora przed komisją powołaną przez Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej posiadające ośmioletni staż pracy w organach administracji podatkowej lub skarbowej,
funkcjonariusze celni w służbie stałej posiadający ośmioletni staż służby w organach celnych,

są zobowiązani dołączyć do wniosku dodatkowo dokumenty stwierdzające uprawnienia zawodowe (oryginały bądź poświadczone notarialnie kopie). Zakres tematyczny egzaminu dla tych osób nie obejmuje zakresu egzaminu wymaganego dla uzyskania takiego stanowiska lub zawodu i ustala go Komisja Egzaminacyjna (por. art. 20 ust. 2 i 3 ustawy o doradztwie podatkowym).

Egzamin na doradcę podatkowego składa się z części pisemnej i ustnej. Terminy egzaminów podawane są do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz na tablicy ogłoszeń w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Terminy części pisemnej i ustnej egzaminu dla poszczególnych kandydatów na doradcę podatkowego są wyznaczane zgodnie z kolejnością złożonych wniosków.

Kandydat na doradcę podatkowego, który uzyskał pozytywny wynik z części pisemnej egzaminu, składa do Komisji Egzaminacyjnej wniosek o wyznaczenie terminu egzaminu ustnego. Powinien go złożyć nie później niż do 15 dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym deklaruje chęć zdawania części ustnej egzaminu.

Część pisemna egzaminu polega na rozwiązaniu testu składającego się ze 100 pytań oraz rozwiązaniu zadania polegającego na sporządzeniu projektu wystąpienia w imieniu klienta do organu podatkowego lub sądu. Sama część testowa egzaminu trwa 100 minut, a rozwiązanie zadania 180 minut. Podczas rozwiązywania zadania można korzystać wyłącznie z przepisów prawa ogłoszonych w dziennikach urzędowych lub zawartych w zbiorach przepisów bez komentarzy. Egzaminatorzy oceniający prace nie znają tożsamości osób zdających egzamin pisemny. Każda praca egzaminacyjna jest oznaczana przez członka składu egzaminacyjnego kodem nadawanym na potrzeby oceny części pisemnej egzaminu. Warunkiem zdania części pisemnej egzaminu jest uzyskanie co najmniej 80% maksymalnej liczby punktów za rozwiązanie testu oraz 10 punktów za rozwiązanie zadania.

Część ustna egzaminu polega na udzieleniu odpowiedzi na pytania zamieszczone w wylosowanym zestawie pytań składającym się z dziesięciu pytań. Komisja Egzaminacyjna ocenia odrębnie odpowiedź na każde pytanie, przyznając ilość punktów wyrażoną pełną liczbą w skali od 1 do 6 punktów za każdą odpowiedź. Punkty sumuje się łącznie za wszystkie odpowiedzi na pytania. Warunkiem zdania części ustnej egzaminu jest uzyskanie co najmniej 70% maksymalnej liczby punktów.

Obecnie opłata za egzamin na doradcę podatkowego wynosi 900 zł, a w przypadku negatywnego wyniku z części ustnej lub pisemnej egzaminu opłata za ponowny egzamin z tej części wynosi 600 zł (zob. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłaty za egzamin na doradcę podatkowego - Dz. U. nr 228, poz. 1493).

Gdyby egzamin nie doszedł do skutku z przyczyn nieleżących po stronie kandydata, opłata za egzamin podlega zwrotowi. Może również zostać zwrócona, jeżeli kandydat z przyczyn przez siebie niezawinionych nie mógł przystąpić do egzaminu oraz złoży w tej sprawie pisemny wniosek do sekretarza Komisji Egzaminacyjnej. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające niemożność przystąpienia do egzaminu. Wniosek należy złożyć w terminie 14 dni od dnia wyznaczonego terminu egzaminu.

Zwracamy uwagę, iż najbliższe egzaminy pisemne na doradcę podatkowego odbędą się w dniach: 8, 9, 10, 11 października 2012 r. Wynika to z decyzji nr 19/V/2012 Sekretarza Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego z 14 marca 2012 r.

Gdzie kandydat na doradcę podatkowego powinien odbyć praktykę zawodową?

Szczegółowe warunki odbywania praktyki określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie praktyk zawodowych kandydatów na doradców podatkowych (Dz. U. nr 230, poz. 1514), zwane dalej rozporządzeniem w sprawie praktyk zawodowych. Praktykę odbywa się po zdaniu egzaminu, w urzędach i w izbach skarbowych, w urzędach kontroli skarbowej, u doradców podatkowych lub w spółkach doradztwa podatkowego. Dwuletnią praktykę kandydaci na doradców podatkowych odbywają w następującej kolejności:

w urzędzie skarbowym - przez okres 2 miesięcy,

w izbie skarbowej - przez okres 2 miesięcy,

w urzędzie kontroli skarbowej - przez okres 2 miesięcy,

u doradcy podatkowego lub w spółce doradztwa podatkowego - przez okres 18 miesięcy.

Przy czym na równi z praktyką traktuje się zatrudnienie i wykonywanie czynności wymienionych w art. 6 ust. 1 rozporządzenia w sprawie praktyk zawodowych, które to warunki zebrane zostały w poniższej tabeli.

Zatrudnienie traktowane na równi z praktyką
przez okres co najmniej 2 lat w:	urzędzie skarbowym, izbie skarbowej, urzędzie kontroli skarbowej, urzędzie celnym, izbie celnej, Ministerstwie Finansów, samorządowych służbach finansowych, samorządowym kolegium odwoławczym, jeżeli do zakresu obowiązków kandydata należało stosowanie przepisów prawa podatkowego w związku z prowadzonymi postępowaniami podatkowymi lub kontrolnymi
przez okres co najmniej 2 lat:	w podmiotach uprawnionych do wykonywania doradztwa podatkowego, jeżeli do zakresu obowiązków kandydata należało stosowanie przepisów z zakresu prawa podatkowego na rzecz klienta, jako prokurator lub sędzia, na stanowisku, na którym wykonywanie czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych wiąże się z koniecznością posiadania certyfikatu księgowego, lub na stanowisku uprawniającym do przeprowadzania lustracji w rozumieniu przepisów prawa spółdzielczego, na stanowisku głównego księgowego w podmiotach, które na podstawie przepisów o rachunkowości są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych
przez okres co najmniej 4 lat	na stanowisku skarbnika gminy
przez okres co najmniej 5 lat	w charakterze pracownika naukowego, dydaktycznego lub naukowo-dydaktycznego, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, zajmującego się dziedzinami, w których zakres wchodzi prawo podatkowe
przez okres co najmniej 2 lat:	wykonywanie zawodu: adwokata, radcy prawnego, biegłego rewidenta

Praktyka zawodowa obejmuje co do zasady zapoznanie się z funkcjonowaniem organów podatkowych oraz wykonywaniem doradztwa podatkowego.

Jak uzyskać wpis na listę doradców podatkowych?

Na listę doradców podatkowych wpisuje się kandydata, który ma pełną zdolność do czynności prawnych, korzysta z pełni praw publicznych, jest nieskazitelnego charakteru i swoim dotychczasowym postępowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu doradcy podatkowego, złożył z wynikiem pozytywnym egzamin na doradcę podatkowego, odbył w Polsce dwuletnią praktykę zawodową, a także spełnia pozostałe warunki określone w art. 6 ust. 1 ustawy o doradztwie podatkowym i złożył wniosek o wpis na listę doradców podatkowych oraz ślubowanie wobec przewodniczącego Krajowej Rady Doradców Podatkowych (lub osoby przez niego upoważnionej spośród członków Krajowej Rady Doradców Podatkowych.

Wniosek o wpis na listę doradców podatkowych należy złożyć nie później niż w okresie 3 lat od złożenia egzaminu, a zagraniczni doradcy podatkowi mają na złożenie wniosku o wpis - 12 miesięcy od uzyskania decyzji uznającej ich kwalifikacje.

Krajowa Rada Doradców Podatkowych pobiera opłatę za wpis na listę doradców podatkowych w wysokości 900 zł.

Z dniem dokonania wpisu na listę osoba wpisana nabywa prawo do wykonywania zawodu doradcy podatkowego oraz używania tytułu "doradca podatkowy".