Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 15 (327) z dnia 1.08.2012

Kariera księgowego - Certyfikat międzynarodowy ACCA

1. Czym jest ACCA i jak uzyskać certyfikat tej organizacji?

ACCA - Association of Chartered Certified Accountants to organizacja zrzeszająca specjalistów z zakresu rachunkowości i finansów z całego świata. Powstała w Wielkiej Brytanii w 1904 r. Obecnie działa już w ponad 170 krajach na świecie. W Polsce uzyskała popularność po wejściu Polski do Unii Europejskiej.

Głównym celem działalności tej organizacji jest certyfikacja osób zajmujących się finansami. Dba również o to, aby jej członkowie byli kojarzeni z doskonałą wiedzą techniczną, nienaganną etyką zawodową oraz profesjonalizmem. Międzynarodowy charakter organizacji ACCA daje również gwarancję, że uzyskane kwalifikacje będą takie same bez względu na miejsce na świecie, gdzie były zdobywane.

Kwalifikacje ACCA należą do jednych z najbardziej cenionych kwalifikacji zawodowych z rachunkowości na świecie. Uznawane są we wszystkich państwach Unii Europejskiej. Popularne są również w Ameryce Północnej i Południowej, Azji oraz Australii. Organizacja Narodów Zjednoczonych przyjęła kwalifikację ACCA za globalny wzorzec międzynarodowego programu rachunkowości.

Aby uzyskać dyplom ACCA i jednocześnie zostać członkiem tej organizacji trzeba zdać 14 egzaminów, zaliczyć moduł o etyce w zawodzie (tj. Professional Ethics Module - PEM) oraz wykazać się minimum 3 letnią praktyką zawodową. Szczegółowe informacje dotyczące egzaminów, ścieżki edukacji oraz samej organizacji ACCA można odnaleźć na stronie internetowej: www.accaglobal.com.

Kwalifikacje ACCA w Polsce można uzyskać korzystając z ofert firm szkoleniowych przygotowujących do egzaminów ACCA. Szkoły zapewniają obsługę administracyjną, oferują podręczniki oraz wykwalifikowaną kadrę szkoleniową. Zajęcia odbywają się w języku angielskim. Dla uczestników kursów przeprowadzane są egzaminy próbne tzw. "Mock Exam". Niemniej jednak udział w kursie przygotowującym do wszystkich egzaminów jest dość kosztowny i zawiera się w kwocie od dwudziestu kilku do trzydziestu kilku tysięcy złotych. Tańszą opcją jest zdawanie egzaminów bez uczestniczenia w kursach, wtedy ponosi się jedynie koszty opłat egzaminacyjnych oraz opłat administracyjnych. Czasami też kursy i egzaminy finansuje pracownikowi pracodawca w ramach istniejących w firmie programów szkoleniowych.

2. Zakres tematyczny egzaminów i czas potrzebny na zdobycie kwalifikacji

Program ACCA Qualification składa się z 14 egzaminów podzielonych na dwa poziomy: poziom pierwszy to Fundamentals, a drugi to Professional. W ramach poziomu Fundamentals wyróżniono dwa moduły - Skills i Knowledge, a w ramach poziomu Professional - moduły Essentials i Options. Wszystkie egzaminy odbywają się w języku angielskim. Poniższa tabela przedstawia egzaminy w podziale na moduły i poziomy, których dotyczą.

W ramach programu ACCA uczestnicy zdobywają wiedzę z zakresu rachunkowości finansowej i zarządczej, zarządzania finansami, podejmowania decyzji i strategii zarządczych, jak również z międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej, strategii finansowych i biznesowych, marketingu, prawa podatkowego, handlowego.

Kwalifikacje ACCA są przeznaczone dla tych, którzy chcieliby osiągnąć wysoką pozycję zawodową w dowolnej dziedzinie gospodarki, w zakresie rachunkowości, finansów i audytu. Dyplom ACCA ułatwia uzyskanie pracy na kierowniczych stanowiskach związanych z rachunkowością oraz finansami, takich jak na przykład dyrektor finansowy, kontroler finansowy, główny księgowy.

Aby rozpocząć postępowanie kwalifikacyjne nie trzeba dysponować wiedzą i doświadczeniem z zakresu rachunkowości. Ścieżka edukacji jest przeznaczona zarówno dla tych, którzy nie mieli wcześniej styczności z rachunkowością, jaki i dla osób posiadających już doświadczenie w dziedzinie finansów.

Na ukończenie kwalifikacji jest maksymalnie 10 lat. W praktyce jednak zajmuje to średnio od 2,5 roku do 4 lat. Każdy przedmiot kończy się egzaminem organizowanym przez ACCA. Sesje egzaminacyjne odbywają się dwa razy do roku (w czerwcu i grudniu). Egzaminy organizowane są w tym samym czasie na całym świecie, a w Polsce przeprowadzane są w Warszawie i Krakowie. Jedynie egzaminy z pierwszych trzech przedmiotów F1, F2 oraz F3 można, poza formą pisemną, również zdawać komputerowo przez cały rok w autoryzowanych ośrodkach CBE w Polsce. Są to egzaminy w formie testu. Pozostałe egzaminy odbywają się w czerwcu lub grudniu, mają formę pisemną i polegają przede wszystkim na rozwiązywaniu zadań - problemów, z którymi można spotkać się w codziennej pracy (tzw. "case study"), do których przypisany jest szereg pytań i poleceń. Aby egzamin został zaliczony, należy zdobyć minimum 50% punktów.

Poziom Fundamentals składa się z modułów Knowledge i Skills, zapoznaje uczestnika z najważniejszymi zagadnieniami z dziedziny rachunkowości finansowej i zarządczej, podatków, prawa i audytu, a także zagadnieniami związanymi z zasobami ludzkimi. Natomiast poziom Professional składa się z 3 przedmiotów obligatoryjnych w ramach modułu Essentials oraz dwóch przedmiotów do wyboru spośród 4 w module Options. Możliwość wyboru dwóch przedmiotów pozwala uczestnikowi wyspecjalizować się w dziedzinie szczególnie odpowiadającej jego zainteresowaniom. Sam poziom Professional pozwala uzyskać wiedzę w zakresie rozwiązywania problemów na poziomie wymaganym od osób na kierowniczych stanowiskach, tj. dyrektorów finansowych, managerów, uczy między innymi strategii inwestycyjnych, planowania przyszłości firmy.

Każdy uczestnik raz na pół roku, tj. przed rozpoczęciem semestru, decyduje do ilu egzaminów chce podchodzić w danym semestrze. W trakcie jednej sesji egzaminacyjnej można zdawać maksymalnie 4 egzaminy. W ramach jednego modułu uczestnik może dowolnie wybierać kolejność zdawania egzaminów, jednak nie można wybierać egzaminu z nowego modułu nie kończąc poprzedniego.

Poza zdaniem z wynikiem pozytywnym 14 egzaminów, aby zostać członkiem ACCA należy zaliczyć komputerowy kurs w zakresie etyki zawodu PEM. Można go zaliczyć w momencie, gdy uczestnik (student) uzyskał uprawnienia do zdawania egzaminu P1. Organizacja ACCA rekomenduje zaliczenie PEM przed przystąpieniem do egzaminu P1 z uwagi na to, iż wiedza zdobyta na kursie może okazać się pomocna podczas egzaminu.

W trakcie uzyskiwania kwalifikacji można uzyskać następujące dyplomy:

1) Diploma in Accounting and Business - po ukończeniu trzech egzaminów z modułu Knowledge,

2) Advanced Diploma in Accounting and Business - po ukończeniu całego poziomu Fundamentals, tj. 9 egzaminów.

3. Czy można uzyskać zwolnienia z egzaminów?

Na zwolnienia z egzaminów mogą liczyć:

1) absolwenci studiów licencjackich, magisterskich, podyplomowych ukończonych na kierunkach ekonomicznych, finansowych oraz pokrewnych - w zakresie egzaminów z poziomu Fundamentals, z przedmiotów F1, F2, F3 oraz F4, przy czym dotyczy to uczelni i kierunków studiów akredytowanych przez ACCA,

2) biegli rewidenci - w zakresie całego poziomu Fundamentals (tj. od F1 do F9),

3) doradcy podatkowi - w zakresie egzaminu z przedmiotu F6.

Nie są jednak przyznawane zwolnienia z części Professional.

4. Wymagana praktyka w zawodzie

Oprócz egzaminów i kursu PEM należy również wykazać się odpowiednią 3 letnią praktyką zawodową. Organizacja ACCA w ramach praktyki wymaga spełnienia przez kandydata odpowiednich kompetencji zawodowych. Na swojej stronie wymienia 20 punktów, spośród których trzeba wykazać i udokumentować 13, w tym wszystkie 9 opisane w części nazwanej Essentials oraz wybrane 4 z części nazwanej Options. Doświadczenie zawodowe nie jest wymagane w momencie przystąpienia do programu, niemniej jednak zaleca się zdobywanie praktyki już w trakcie przystępowania do kolejnych egzaminów. Dokładną listę wymagań można znaleźć na oficjalnej stronie ACCA: www.accaglobal.com.