Zmiany w podatkowej księdze przychodów i rozchodów

W Dz. U. z 2024 r. pod poz. 1744 opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 listopada 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (zwane dalej rozporządzeniem zmieniającym), które wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r.

Konieczność nowelizacji rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. poz. 2544), zwanego dalej rozporządzeniem, wynika ze zmian wprowadzonych do ustawy o PIT, wdrażających rozwiązania w zakresie kasowej metody rozliczania przychodów i w konsekwencji także kosztów uzyskania przychodów.

Przypominamy, że u podatników, którzy wybiorą kasową metodę rozliczania przychodów, datą powstania przychodu będzie dzień, w którym uregulowano należność, a koszt uzyskania przychodów z tytułu zobowiązania na rzecz innego przedsiębiorcy będzie potrącany dopiero po jego uregulowaniu. Oznacza to, że nieopłacone zobowiązania, nie będą mogły być ujęte w podatkowej księdze przychodów i rozchodów jako koszty uzyskania przychodów. Przykładowo, przyjęcie towaru handlowego będzie mogło być wykazane w podatkowej księdze dopiero po uregulowaniu należności za ten towar. Tymczasem, spis z natury obejmuje towary będące na stanie przedsiębiorcy niezależnie od tego, czy ich zakup został opłacony czy nie. Dlatego wystąpiła konieczność uregulowania w rozporządzeniu, że wartość spisu z natury pomniejsza się o koszty uzyskania przychodów poniesione na nabycie towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów (półfabrykatów), produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów objętych tym spisem, w części, w jakiej zobowiązanie z tytułu tego nabycia nie zostało uregulowane i w związku z art. 22 ust. 4a lub 4b updof koszty te nie zostały potrącone (znowelizowany § 26 ust. 5 rozporządzenia).

Z tych samym względów w innych przepisach rozporządzenia doprecyzowano, że zapisów w księdze dokonuje się z uwzględnieniem zasad określonych w art. 22 updof. I tak, w § 15 rozporządzenia dodano ust. 5, z którego wynika, że zapisów w księdze dokonywanych na podstawie opisu, o którym mowa w § 15 ust. 2 rozporządzenia, lub specyfikacji dostawcy, o której mowa w § 15 ust. 4 rozporządzenia, dokonuje się z uwzględnieniem zasad określonych w art. 22 updof.

Podobnie w § 16 ust. 1 rozporządzenia doprecyzowano, że zakup materiałów podstawowych oraz towarów handlowych jest wpisywany do księgi, z zastrzeżeniem § 27 rozporządzenia, niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 22 updof.

W załączniku nr 1 do rozporządzenia w Objaśnieniach do podatkowej księgi przychodów i rozchodów:

w ust. 3 dodano, że w przypadku przychodów rozliczanych metodą kasową, o której mowa w art. 14c updof, lub kosztów uzyskania przychodów potrącanych zgodnie z art. 22 ust. 4a lub 4b updof w kolumnie 2 "Data zdarzenia gospodarczego" należy wpisać datę powstania przychodu określoną zgodnie z art. 14c ust. 2 updof lub datę potrącenia kosztu uzyskania przychodu określoną zgodnie z art. 22 ust. 4a lub 4b updof,
w ust. 4 dodano, że w przypadku przychodów rozliczanych metodą kasową, o której mowa w art. 14c updof, lub kosztów uzyskania przychodów potrącanych zgodnie z art. 22 ust. 4a lub 4b updof w kolumnie 3 "Nr dowodu księgowego" należy wpisać numer faktury dokumentującej przychód, który powstaje w dacie określonej zgodnie z art. 14c ust. 2 updof, lub numer faktury lub innego dowodu dokumentujących poniesienie kosztu potrącanego zgodnie z art. 22 ust. 4a lub 4b updof.

Analogiczne zmiany znalazły się w załączniku nr 2 do rozporządzenia w Objaśnieniach do podatkowej księgi przychodów i rozchodów przeznaczonej dla rolników prowadzących działalność gospodarczą, odpowiednio w ust. 2 i 3.

Rozporządzenie zmieniające wprowadziło również zmianę o charakterze porządkowym w załączniku nr 1 do rozporządzenia w Objaśnieniach do podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Polega na zastąpieniu w ust. 18 Objaśnień do podatkowej księgi kwoty 25.000 euro kwotą 200.000 euro. Jak wynika z uzasadnienia do projektu rozporządzenia zmieniającego, zmiana ta koresponduje z art. 21 ust. 1b ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 776 ze zm.), zgodnie z którym z kwartalnego sposobu wpłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą korzystać m.in. podatnicy, których otrzymane przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki - w roku poprzedzającym rok podatkowy - nie przekroczyły kwoty stanowiącej równowartość 200.000 euro.