Możliwość stosowania Krajowych Standardów Rachunkowości

Z uwagi na opublikowanie nowego KSR nr 11 "Środki trwałe" chcielibyśmy stosować rozwiązania w nim zawarte. Dotąd nie korzystaliśmy ze standardów ani stanowisk wydanych przez Komitet Standardów Rachunkowości. Czy istnieje możliwość przyjęcia do stosowania wyłącznie KSR nr 11 bez konieczności uwzględniania rozwiązań zawartych w pozostałych standardach i stanowiskach?

W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy o rachunkowości, przyjmując zasady (politykę) rachunkowości, jednostki mogą stosować krajowe standardy rachunkowości (KSR) wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości. Stanowi o tym art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości. Przy czym przez KSR rozumie się wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości standardy i stanowiska. Wynika to z pkt 2.18 KSR nr 7 "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym - ujęcie i prezentacja" (Dz. Urz. Min. Fin. z 2016 r. poz. 2).

Przyjęcie do stosowania KSR jest prawem jednostki, a nie jej obowiązkiem.

W świetle pkt 3.2.1 KSR nr 7 stosowanie KSR przy formułowaniu zasad (polityki) rachunkowości przez jednostkę nie jest obligatoryjne. Niemniej jednak przyjęcie tych standardów w sprawach nieuregulowanych ustawą o rachunkowości prowadzi do stosowania rozwiązań, które uznaje się za zapewniające rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. Do tej pory Komitet Standardów Rachunkowości wydał 11 standardów (jako ostatni był KSR nr 11 "Środki trwałe" uchwalony w kwietniu 2017 r.) oraz 7 stanowisk.

W sytuacji gdy jednostka ujawni w sprawozdaniu finansowym przyjęcie KSR jako jej zasad (polityki) rachunkowości, zobowiązuje się stosować wszystkie dotyczące jej standardy (i stanowiska), w sprawach nieuregulowanych ustawą o rachunkowości. Nie jest zatem właściwe powoływanie się na stosowanie KSR i jednocześnie wybiórcze korzystanie z niektórych standardów (i stanowisk) lub ich części i niestosowanie innych (por. pkt 3.2.2 KSR nr 7). Decyzja kierownika jednostki o stosowaniu tylko wybranych KSR spośród tych, które jej dotyczą, albo przyjęcie tylko niektórych ich postanowień, jest równoważna decyzji o nieprzyjęciu do stosowania KSR. Wynika to z pkt 3.2.4 KSR nr 7.

Zasadą jest więc, że jeśli do zasad (polityki) rachunkowości zostanie wprowadzony zapis o stosowaniu KSR, to należy korzystać z rozwiązań zawartych we wszystkich tych standardach (i stanowiskach). Z pkt 3.2.3 KSR nr 7 wynika jednak, że podmioty, które spełniają kryteria określone w art. 3 ust. 6, art. 28b ust. 1 i 2, art. 37 ust. 10 i 11 ustawy o rachunkowości oraz te, których roczne sprawozdania finansowe nie podlegają badaniu i ogłaszaniu w myśl art. 64 ust. 1 tej ustawy, korzystające ze zwolnień z niektórych przepisów ustawy oraz z uproszczonych rozwiązań, mogą nie stosować niektórych postanowień KSR. W takiej sytuacji mają one obowiązek ujawnić w sprawozdaniu finansowym przyjęte uproszczenia.

Istotne jest, że jednostki, które do tej pory nie zdecydowały o stosowaniu KSR, ale chciałyby z nich korzystać, muszą dokonać odpowiednich zmian w zasadach (polityce) rachunkowości. W takim przypadku konieczne jest uwzględnienie treści art. 8 ust. 2 ustawy o rachunkowości, który określa, że w celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji jednostka może - bez względu na datę podjęcia decyzji - zmienić dotychczas stosowane rozwiązania na inne przewidziane ustawą o rachunkowości ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego. W zależności od podjętej decyzji może to być pierwszy dzień bieżącego lub następnego roku obrotowego.