A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 6 (869) z dnia 20.02.2015

Wpływ należności objętej na dzień bilansowy odpisem aktualizującym - czy poprawiać sprawozdanie finansowe?

Na dzień bilansowy utworzyliśmy odpis aktualizujący na niezapłaconą należność. W bieżącym roku należność ta została spłacona. Czy mając na uwadze, że kwota należności jest istotna, a sprawozdanie finansowe za 2014 r. nie zostało jeszcze zatwierdzone, możliwe jest poprawienie sprawozdania poprzez rozwiązanie odpisu aktualizującego, a tym samym zwiększenie wyniku finansowego za rok ubiegły?

Jeżeli spłata należności nastąpiła przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za 2014 r., a dokonany odpis aktualizujący w sposób istotny wpływa na to sprawozdanie, wówczas zasadne jest rozwiązanie takiego odpisu na dzień bilansowy. W efekcie doprowadzi to do zwiększenia osiągniętego w 2014 r. wyniku finansowego oraz wzrostu wykazanych w bilansie należności.

Przypomnijmy, że co do zasady, rozwiązanie odpisu aktualizującego następuje w sytuacji ustania przyczyny, dla której jego dokonano. W takim przypadku równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych (por. art. 35c ustawy o rachunkowości).

Uwzględniając ww. przepis, typowe rozwiązanie odpisu aktualizującego następuje w miesiącu spłaty należności dokonanej przez dłużnika, co w księgach rachunkowych podlega ewidencji następującym zapisem:

• spłata należności:

- Wn konto 13-0 "Rachunek bankowy",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami"
lub konto 24 "Pozostałe rozrachunki";

• rozwiązanie odpisu:

- Wn konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności",
- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Ponadto odpisy aktualizujące ulegają zmniejszeniu na skutek umorzenia należności, jej przedawnienia lub uznania za nieściągalną (por. art. 35b ust. 3 ww. ustawy). Wówczas jednak rozwiązania odpisu nie dokonuje się w korespondencji z kontem pozostałych przychodów operacyjnych, lecz przebiega ono zapisem:

- Wn konto 28,
- Ma konto 21 lub konto 24.

Jednak inaczej będzie w przypadkach, gdy może zostać uwzględniony art. 54 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Jak wynika z tego przepisu, jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał. Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji dodatkowej.

Jeżeli zatem na koniec roku utworzono odpis aktualizujący należność (w istotnej kwocie), a następnie przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego należność ta wpłynęła na rachunek bankowy jednostki (została spłacona), to wskutek takiego zdarzenia, które ma istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, można odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie to dotyczy.

W takim przypadku w księgach rachunkowych 2014 r. należy dokonać rozwiązania odpisu, zapisem: Wn konto 28, Ma konto 76-0 lub poprzez korektę zapisu, na podstawie którego utworzono odpis, czyli np. Wn konto 28, Ma konto 76-1.

Natomiast jeżeli wpłata należności zostałaby dokonana po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego, to jej skutki (tu: rozwiązanie odpisu aktualizującego) należałoby ująć bieżąco w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym wpłatę tę otrzymano.