Certyfikaty księgowe nadal potrzebne do prowadzenia biura rachunkowego

Wiem, że były plany likwidacji certyfikatów księgowych od 2014 r. Czy zmiany w tym zakresie weszły już w życie? Czy zakładając biuro rachunkowe w 2014 r. trzeba jeszcze posiadać uprawnienia?

Prace nad deregulacją zawodu księgowego, tj. zniesieniem ograniczeń w wykonywaniu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (likwidacją certyfikatu księgowego), nadal trwają. Trudno określić termin wejścia ich w życie. Obecnie projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, obejmujący plany otwarcia rynku usług księgowych, znajduje się w toku prac komisji sejmowych.

Przypomnijmy, że w myśl projektu ustawy planuje się zniesienie niemal wszystkich wymogów dla osób, które chcą wykonywać działalność gospodarczą w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Działalność taką będą mogli prowadzić przedsiębiorcy, pod warunkiem zapewnienia, że:

1) czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby, które mają pełną zdolność do czynności prawnych i nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za określony katalog przestępstw,

2) wykupią umowę ubezpieczenia OC za szkody wyrządzone w związku z jej wykonywaniem.

Co więcej, ma zostać również uwolnione wykonywanie większości czynności doradztwa podatkowego zastrzeżonych obecnie dla osób z odpowiednimi kwalifikacjami (m.in. doradców podatkowych, certyfikowanych księgowych), w tym prowadzenie ksiąg podatkowych i innych ewidencji podatkowych, a także sporządzanie zeznań i deklaracji podatkowych.

Prawdopodobnie na czas trwania prac w zakresie deregulacji zawodów księgowych wpływ mają uwagi zgłaszane w tym zakresie. Planowane zmiany budzą bowiem spore kontrowersje. Podczas wysłuchania publicznego, mającego miejsce w dniu 24 września 2013 r., przedstawiciele organizacji zrzeszających biura rachunkowe wskazywali, że zmiany te mogą spowodować m.in. spadek jakości usług księgowych, deprecjację zawodu oraz zwiększoną liczbę szkód spowodowanych wykonywaniem usług księgowych przez osoby nieposiadające odpowiedniej wiedzy merytorycznej i doświadczenia. Może się to także przełożyć na negatywne skutki dla fiskusa. Są to wysokie koszty dla uzyskania korzyści wskazywanych przez autorów projektu ustawy, mających się przejawić w zmniejszeniu bezrobocia poprzez zwiększenie liczby osób prowadzących biura rachunkowe oraz zmniejszeniu cen usług księgowych.

Obecny system weryfikacji osób usługowo prowadzących księgi nie jest być może pozbawiony wad (m.in. niekompletna weryfikacja wiedzy osoby uzyskującej certyfikat księgowy bez egzaminu i brak obowiązku jej późniejszej aktualizacji), ale stanowi pewną (jakąkolwiek) formę zagwarantowania fachowej i profesjonalnej obsługi przedsiębiorców w zakresie ich obowiązków dotyczących rachunkowości, podatków, ZUS itd. Uwolnienie czynności z tym związanych wiąże się, moim zdaniem, z dużym ryzykiem dla bezpieczeństwa obrotu gospodarczego.

Pozostaje jednak czekać na ostateczne rozstrzygnięcia kwestii deregulacji zawodów księgowych przez władzę ustawodawczą. Na razie, w myśl obowiązujących aktualnie przepisów, aby wykonywać działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych i świadczyć wybrane czynności doradztwa podatkowego niezbędne jest posiadanie uprawnień bądź powierzenie wykonywania czynności z tego zakresu uprawnionym osobom (np. zatrudnionym pracownikom posiadającym wymagane uprawnienia). Przy czym za uprawnione uważa się osoby posiadające certyfikat księgowy, wpisane do rejestru biegłych rewidentów lub na listę doradców podatkowych. Wynika tak z art. 76a ust. 3 i 4 ustawy o rachunkowości. Niezbędne jest także wykupienie umowy ubezpieczenia OC.