Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 18 (845) z dnia 20.06.2014

Czy po wejściu w życie II transzy ustawy deregulacyjnej będzie można nadal starać się o certyfikat księgowy?

W Dzienniku Ustaw z 10 czerwca 2014 r., pod poz. 768, opublikowano ustawę z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych (ustawa deregulacyjna II transza). Ustawa ta wejdzie w życie po upływie 60 dni od dnia ogłoszenia (z pewnymi wyjątkami).

Jest to kolejna transza deregulacyjna, której celem jest wprowadzenie ułatwień w dostępie do niektórych zawodów regulowanych, w tym zawodów finansowych. Całkowitą deregulacją objęte zostało usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych, co oznacza zaprzestanie wydawania przez Ministra Finansów certyfikatów księgowych.

Mając jednak na względzie dość dużą grupę osób, która podjęła naukę w szkołach wyższych na kierunku rachunkowość bądź jest w trakcie procedury egzaminacyjnej w celu uzyskania certyfikatu, w przepisach przejściowych art. 23 ustawy deregulacyjnej przewidziano możliwość wydawania certyfikatu księgowego na dotychczasowych zasadach - dla tych, którzy złożą odpowiedni wniosek.

Jeżeli wniosek o wydanie certyfikatu księgowego lub o zakwalifikowanie do egzaminu zostanie złożony jeszcze przed dniem wejścia w życie ustawy deregulacyjnej, która przewiduje zniesienie certyfikatu księgowego, wówczas będzie on musiał być rozpatrzony zgodnie z dotychczasowymi wymogami. Certyfikaty będą więc najprawdopodobniej wydawane jeszcze przez pewien czas.

Warto podkreślić, że certyfikat księgowy, oprócz umożliwienia prowadzenia biura rachunkowego, cieszy się dużym zainteresowaniem pracodawców. Jest on także dokumentem poświadczającym kwalifikacje w postępowaniu na biegłych rewidentów, dyplomowanych księgowych czy też uprawnia do ubiegania się o stanowisko głównego księgowego w jednostce sektora finansów publicznych.

Uzyskanie certyfikatu księgowego bez egzaminu

Aby otrzymać certyfikat księgowy bez egzaminu, na dotychczasowych zasadach należy przed dniem wejścia w życie ustawy deregulacyjnej złożyć stosowny wniosek o jego wydanie. Wymagana zatem będzie trzyletnia praktyka w księgowości oraz wykształcenie magisterskie o kierunku rachunkowość lub inne magisterskie uzupełnione studiami podyplomowymi z zakresu rachunkowości.

W postępowaniu o wydanie certyfikatu księgowego mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, w tym art. 98 § 1 - przewidujący możliwość zawieszenia postępowania na wniosek strony - z czego mogą skorzystać osoby, znajdujące się "na ostatniej prostej" do spełnienia wymogów nałożonych ustawą.

Uzyskanie certyfikatu księgowego po zdaniu egzaminu

Osoby zainteresowane przystąpieniem do egzaminu powinny przed dniem wejścia w życie ustawy deregulacyjnej złożyć wniosek o zakwalifikowanie do egzaminu. Wszystkie osoby, które złożą stosowny wniosek oraz dokonają opłaty egzaminacyjnej, zostaną do egzaminu zakwalifikowane, gdyż dotychczasowy minimalny i maksymalny wymóg liczby osób zakwalifikowanych do egzaminu w stosunku do tego ostatniego egzaminu został zniesiony.

Po zdaniu egzaminu w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania stosownego zaświadczenia potwierdzającego jego zdanie będzie można wystąpić z wnioskiem o wydanie certyfikatu księgowego. Certyfikat wydany zostanie po spełnieniu wymogów określonych obecnie w ustawie o rachunkowości, czyli dwuletniej praktyki w księgowości oraz niekaralności i pełnej zdolności do czynności prawnych.

W przypadku niezaliczenia egzaminu, uczestnik będzie miał prawo wniesienia pisemnego odwołania od wyników egzaminu w terminie 21 dni od dnia ich ogłoszenia do Komisji Egzaminacyjnej. Natomiast Komisja będzie miała 30 dni na jego rozpatrzenie i jeśli uzna odwołanie, to w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania pozytywnego rozstrzygnięcia, odwołujący będzie miał czas na złożenie wniosku o wydanie certyfikatu księgowego.

Zwrot wniesionej opłaty egzaminacyjnej będzie przysługiwał osobom, które z ważnych przyczyn losowych nie przystąpią do tego egzaminu. I podobnie, jak ma to miejsce w obecnie obowiązujących regulacjach, niezbędne będzie udokumentowanie faktu niemożności przystąpienia do egzaminu w terminie 7 dniu od dnia egzaminu.

Ustawodawca nie zapomniał również o grupie osób, które zdały egzamin, otrzymały zaświadczenie potwierdzające uzyskanie wyniku pozytywnego, ale nie złożyły wniosku o certyfikat księgowy, gdyż np. nie posiadały odpowiedniej praktyki w księgowości. W takim przypadku czas na wystąpienie z wnioskiem o wydanie certyfikatu to 3 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy.

Kto będzie mógł prowadzić biuro rachunkowe po zmianach?

W świetle nowych regulacji, przedsiębiorcy będą mogli prowadzić działalność w dowolnej formie organizacyjno-prawnej pod warunkiem, że będą posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, a świadczone usługi będą wykonywane przez osoby posiadające pełną zdolność do czynności prawnych oraz niekarane za przestępstwa gospodarcze lub związane z księgowością czy podatkami.

Uwolnieniu ulega również część czynności doradztwa podatkowego, takich jak prowadzenie ksiąg podatkowych oraz sporządzanie deklaracji podatkowych. Oprócz doradców podatkowych, radców prawnych, adwokatów i biegłych rewidentów czynności te będą mogły wykonywać osoby i podmioty nieposiadające powyższych kwalifikacji zawodowych.

W odróżnieniu od prowadzenia ksiąg rachunkowych od tych czynności biura rachunkowe nie będą musiały dodatkowo się ubezpieczać. Ubezpieczeniem OC od prowadzenia ksiąg podatkowych i sporządzania deklaracji podatkowych będą nadal objęci doradcy podatkowi.