Jakie zdarzenia gospodarcze zaliczamy do rozliczeń międzyokresowych przychodów?

Do rozliczeń międzyokresowych przychodów zalicza się wartość aktywów już otrzymanych, które dopiero w przyszłych okresach sprawozdawczych staną się przychodem bilansowym. Stąd nazywane są potocznie przychodami przyszłych okresów. Konieczność ich dokonywania związana jest z obowiązującą w prawie bilansowym zasadą współmierności przychodów i kosztów.

Definicję rozliczeń międzyokresowych przychodów zawiera art. 41 ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości. Wynika z niego, że do rozliczeń międzyokresowych przychodów, dokonywanych z zachowaniem zasady ostrożności, zalicza się w szczególności:

równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych,
środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych,
przyjęte nieodpłatnie, w tym także w formie darowizny, środki trwałe w budowie, środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne,
ujemną wartość firmy, o której mowa w art. 33 ust. 4 i art. 44b ust. 11 ww. ustawy.

Wydzielenie w ewidencji księgowej rozliczeń międzyokresowych przychodów zgodnie z zasadą współmierności ma na celu prawidłowe ustalenie wyniku działalności za dany okres. Zasada współmierności, określona w art. 6 ust. 2 ustawy o rachunkowości, nakazuje bowiem do aktywów i pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczać koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych oraz przypadające na ten okres koszty, które nie zostały jeszcze poniesione. W przypadku rozliczeń międzyokresowych przychodów oznacza to, że przychody, które nie odnoszą się do bieżącego okresu, "przenosi" się do bilansu, a następnie w odpowiednim okresie, którego rzeczywiście dotyczą, ujmuje w wyniku finansowym.

Przykładem przychodów, które nie odnoszą się do bieżącego okresu, mogą być m.in.:

otrzymane przez jednostkę zaliczki na poczet dostaw lub usług, które będą przez nią wykonane w przyszłości,
opłacony z góry przez najemcę czynsz najmu,
opłacona z góry przez kontrahenta prenumerata roczna.

Gdyby jednostka całość tych przychodów ujęła jednorazowo w bieżącym okresie sprawozdawczym, to zniekształciłaby wynik finansowy tego okresu. Dlatego przychody takie ujmuje się na koncie służącym do ewidencji rozliczeń międzyokresowych przychodów i przeksięgowuje na konta sprzedaży w tych okresach sprawozdawczych, w których przychody te zostają zrealizowane.