Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 12 (947) z dnia 20.04.2017

Czy koszt dotyczący 12 miesięcy musi być rozliczany za pośrednictwem rozliczeń międzyokresowych kosztów?

Czy roczna opłata za wydanie kodu LEI oraz wpłata na rzecz GLEIF (około 80 zł) może być zaksięgowana jednorazowo w koszty w momencie dokonania opłaty, czy musi być rozliczana w czasie całego roku (po 1/12 miesięcznie) poprzez rozliczenia międzyokresowe kosztów?

Co do zasady, koszty ujmowane są w księgach rachunkowych z uwzględnieniem zasady memoriału (wyrażonej w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości), zgodnie z którą w księgach jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Oznacza to, że wynik danego okresu powinny obciążać jedynie koszty, które jego dotyczą. Natomiast koszty dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych powinny być rozliczane z wykorzystaniem czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów są wynikiem stosowania zasady współmierności i polegają na przesunięciu w całości lub części na następny rok (lub lata) już poniesionych wydatków z tytułu zakupu lub wykonania na własne potrzeby usług, jeżeli usługi te dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych (por. art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości).

Odpisy czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów mogą następować stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Czas i sposób rozliczenia kosztów powinien być uzasadniony ich wysokością i charakterem. Dokonując czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, należy kierować się także pozostałymi nadrzędnymi zasadami rachunkowości, a w szczególności zasadą istotności i ostrożności. Nieznaczne i nieistotne kwoty kosztów, nawet jeżeli dotyczą kilku okresów sprawozdawczych, mogą nie być rozliczane w czasie, gdyż nie wpływa to ujemnie na rzetelność i jasność obrazu sytuacji jednostki. Nie można jednak uznać poszczególnych pozycji za nieistotne, jeżeli wszystkie pozycje o podobnym charakterze łącznie uznaje się za istotne.

Kod LEI (skrót od zwrotu Legal Entity Identifier) to niepowtarzalny numer identyfikujący podmioty będące stronami transakcji zawieranych na rynkach finansowych. Numery LEI nadawane są uczestnikom rynku na całym świecie przez sieć lokalnych jednostek operacyjnych, zintegrowanych w ramach globalnego systemu i umożliwiają ocenę ryzyka kredytowego generowanego przez instytucjonalne podmioty finansowe i niefinansowe w skali globalnej.

Natomiast GLEIF (Global Legal Entity Identifier Foundation) to organizacja, której zadaniem jest wdrażanie i stosowanie identyfikatorów podmiotów prawnych (LEI). GLEIF zarządza siecią partnerskich organizacji nadających LEI.

W Polsce kod LEI można uzyskać za pośrednictwem Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych w skrócie KDPW. KDPW utrzymuje kod identyfikujący podmiotu prawnego na podstawie umowy zawartej z dniem rejestracji kodu na koncie internetowym. Umowa jest zawierana na czas nieokreślony, natomiast kod LEI wymaga corocznego odnawiania i po upływie terminu ważności do dnia odnowienia nie może być wykorzystywany do identyfikacji podmiotu.

KDPW pobiera wyłącznie opłaty za nadanie i coroczne odnowienie kodu LEI, natomiast inne czynności związane z otwarciem oraz utrzymywaniem konta internetowego, a także z obsługą kodu LEI, są bezpłatne. Opłata na rzecz GLEIF jest opłatą zmienną, ustalaną z góry na każdy kwartał kalendarzowy oraz publikowaną na stronie internetowej KDPW nie później niż na 14 dni przed końcem kwartału kalendarzowego poprzedzającego kwartał obowiązywania opłaty.

Uwzględniając powyższe można stwierdzić, że opłaty dotyczące nadania i odnowienia kodu LEI - o ile dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych - powinny być rozliczane z wykorzystaniem rozliczeń międzyokresowych kosztów. Jeżeli koszty takie będą stanowiły, w ocenie jednostki, koszty nieistotne, to na zasadzie uproszczenia będą mogły być odnoszone bezpośrednio do kosztów okresu, w którym je poniesiono. Również opłata na rzecz GLEIF, ze względu na małą istotność (około 80 zł), może zwiększać koszty jednorazowo, tj. w miesiącu jej poniesienia.

Jeżeli jednak jednostka gromadząca koszty na kontach zespołu 4 i 5 zdecydowałaby o rozliczaniu ich w czasie, to w księgach rachunkowych wystąpiłyby w związku z tym następujące zapisy: