Otrzymanie środka trwałego w drodze darowizny

Nasza jednostka (będąca podatnikiem CIT) otrzymała środek trwały w darowiźnie. Jak rozliczyć to zdarzenie w ujęciu bilansowym i podatkowym?

Jeśli otrzymany składnik majątku spełnia definicję środka trwałego, określoną w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, tj. m.in. przewidywany okres jego ekonomicznej użyteczności jest dłuższy niż rok, jest kompletny, zdatny do użytku i przeznaczony na potrzeby jednostki, może zostać ujęty w ewidencji środków trwałych.

Za wartość początkową środka trwałego w razie otrzymania go w drodze darowizny uważa się cenę sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu (art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości). Wartość środka trwałego otrzymanego w darowiźnie ujmowana jest w księgach rachunkowych na rozliczeniach międzyokresowych przychodów (o ile stosownie do innych ustaw nie zwiększa kapitałów lub funduszy własnych). Wynika to z art. 41 ust. 2 w związku z art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości. Wprowadzenie środka trwałego do ewidencji przebiega więc zapisem:

- Wn konto 01 "Środki trwałe",

- Ma konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów".

Amortyzacja bilansowa otrzymanych w darowiźnie środków trwałych przebiega na ogólnych zasadach, tj. drogą systematycznego, planowego rozłożenia wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych następuje stopniowe rozliczenie kwoty ujętej na koncie 84 na konto pozostałych przychodów operacyjnych, zapisem:

- Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" (w analityce: Amortyzacja) lub odpowiednie konto zespołu 5,

- Ma konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych"

i równolegle

- Wn konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Warto dodać, że w bilansie kwotę ujętą na koncie 84 ujmuje się w pozycji B.IV.2 pasywów inne rozliczenia międzyokresowe, w podziale na:

długoterminowe (część, która podlega rozliczeniu, tj. zarachowaniu do przychodów, po upływie 12 miesięcy, licząc od dnia bilansowego) oraz
krótkoterminowe (część, która będzie rozliczona w ciągu 12 miesięcy, licząc od dnia bilansowego).

Z kolei kwoty ujęte na koncie 76-0 po rozliczeniu z konta 84 są wykazywane w rachunku zysków i strat jako inne przychody operacyjne (w pozycji G.III wariantu kalkulacyjnego lub D.III wariantu porównawczego).

Jeśli chodzi o podatkowe ujęcie otrzymanego w darowiźnie składnika majątku, to należy stwierdzić, że może on stanowić środek trwały, jeśli spełnia definicję określoną w ustawach o podatku dochodowym (zasadniczo zbieżną z definicją z ustawy o rachunkowości). Wartość początkową określa się w wartości rynkowej z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny określa tę wartość w niższej wysokości. Otrzymanie w darowiźnie środka trwałego rodzi przychód podatkowy - ujmuje się go w rachunku podatkowym jednorazowo, w dacie otrzymania środka trwałego. Z kolei odpisy amortyzacyjne od tego środka mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.