Ustalanie wyniku finansowego w jednostkach nieprowadzących działalności gospodarczej

W jaki sposób w jednostce nieprowadzącej działalności gospodarczej ustala się wynik finansowy?

Jednostki, które nie prowadzą działalności gospodarczej (prowadzą wyłącznie działalność statutową), księgi rachunkowe prowadzą w sposób uproszczony w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz. U. nr 137, poz. 1539 ze zm.), dalej zwanego rozporządzeniem z dnia 15 listopada 2001 r. Rozporządzenie to stosuje się przede wszystkim do nieprowadzących działalności gospodarczej:

stowarzyszeń,
związków zawodowych,
organizacji pracodawców,
izb gospodarczych,
fundacji,
organizacji dobroczynności i opieki społecznej,
przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych.

Wynik w takich jednostkach ustalany jest - według zasad ogólnych - na koncie 86 "Wynik finansowy". W tym celu na konto 86 przenosi się salda kont wynikowych, tj. przychodów działalności statutowej i kosztów realizacji zadań statutowych oraz kosztów administracyjnych, a także pozostałych kosztów i przychodów, kosztów i przychodów finansowych oraz strat i zysków nadzwyczajnych.

Ustalony na koncie 86 wynik finansowy przenoszony jest - pod datą ostatniego dnia roku obrotowego - na konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów" lub konto 65 "Pozostałe rozliczenia międzyokresowe" - w zależności od tego, czy w jednostce powstała nadwyżka przychodów nad kosztami, czy kosztów nad przychodami.

Jeżeli osiągnięte przychody są wyższe od poniesionych kosztów, to powstałą nadwyżkę przenosi się na konto 84, zapisem:

- Wn konto 86 "Wynik finansowy",
- Ma konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów".

Jeśli natomiast koszty za dany rok przewyższają osiągnięte przychody, to nadwyżka ta ujmowana jest na koncie 65, zapisem:

- Wn konto 65 "Pozostałe rozliczenia międzyokresowe",
- Ma konto 86 "Wynik finansowy".

Rozliczanie wyniku finansowego w jednostce nieprowadzącej działalności gospodarczej następuje w sposób określony § 2 ust. 4 rozporządzenia z dnia 15 listopada 2001 r.

Oznacza to, że w następnym roku obrotowym - po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego - różnicę pomiędzy przychodami a kosztami, ustaloną w rachunku wyników i zaksięgowaną w sposób podany wyżej, rozlicza się zarachowując jej wielkość na zwiększenie przychodów lub kosztów. Różnicę dodatnią można zaliczyć na zwiększenie funduszu statutowego.

W jednostce nieprowadzącej działalności gospodarczej rozliczenie wyniku finansowego w następnym roku obrotowym może zatem przebiegać zapisem:

1) nadwyżka przychodów nad kosztami poprzedniego roku obrotowego, zwiększająca przychody statutowe
(lub fundusz statutowy) roku bieżącego:

- Wn konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",
- Ma konto 70 "Przychody działalności statutowej" lub 80 "Fundusz statutowy",

2) nadwyżka kosztów nad przychodami poprzedniego roku obrotowego, zwiększająca koszty statutowe roku
bieżącego:

- Wn konto 40-0 "Koszty działalności statutowej" lub 50-0 "Koszty działalności statutowej",
- Ma konto 65 "Pozostałe rozliczenia międzyokresowe".

Uwaga: Jeżeli sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy nie zostało zatwierdzone, to powstałej nadwyżki nie można zaliczyć odpowiednio na zwiększenie przychodów lub kosztów statutowych. Figuruje ona na koncie 84 lub 65 do czasu zatwierdzenia sprawozdania finansowego.

Przykład

I. Założenia:

1. Na koniec 2012 r. obroty poszczególnych kont wynikowych stowarzyszenia nieprowadzącego działalności gospodarczej przedstawiały się następująco:

Nr konta	Nazwa konta	Obroty w zł
Nr konta	Nazwa konta	Wn	Ma
40-0	Koszty działalności statutowej	82.200
40-1	Koszty administracyjne	34.000
70-0	Przychody działalności statutowej		117.000
75-0	Przychody finansowe		2.800
75-1	Koszty finansowe	4.100
76-0	Pozostałe przychody		6.700
76-1	Pozostałe koszty	3.900
77-0	Zyski nadzwyczajne		1.300
77-1	Straty nadzwyczajne	1.400

2. Osiągnięta nadwyżka przychodów nad kosztami w wysokości: 2.200 zł zostanie zaliczona w księgach 2013 r. - pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok 2012 - do przychodów działalności statutowej.

3. Ewidencję kosztów jednostka prowadzi tylko na kontach zespołu 4.

II. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
A. Zapisy w księgach 2012 r.
1. PK - przeksięgowanie na konto 86:
a) kosztów działalności statutowej	82.200 zł	86	40-0
b) kosztów administracyjnych	34.000 zł	86	40-1
c) przychodów działalności statutowej	117.000 zł	70-0	86
d) przychodów finansowych	2.800 zł	75-0	86
e) kosztów finansowych	4.100 zł	86	75-1
f) pozostałych przychodów	6.700 zł	76-0	86
g) pozostałych kosztów	3.900 zł	86	76-1
h) zysków nadzwyczajnych	1.300 zł	77-0	86
i) strat nadzwyczajnych	1.400 zł	86	77-1
2. PK - przeksięgowanie na dzień bilansowy nadwyżki przychodów nad kosztami na konto rozliczeń międzyokresowych przychodów	2.200 zł	86	84
B. Zapisy w księgach 2013 r.
1. PK - przeksięgowanie nadwyżki przychodów nad kosztami za rok poprzedni do przychodów działalności statutowej (pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego)	2.200 zł	84	70-0