A A A

Inwestycje w świetle prawa bilansowego - Dodatek nr 8 do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości nr 9 (297) z dnia 1.05.2011

Wycena i ujęcie lokaty na dzień bilansowy

Jak zaksięgować odsetki nienotyfikowane od lokaty terminowej (3-miesięcznej) założonej 1 grudnia 2010 r.? W której pozycji bilansu wykazać te odsetki?

Na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości, lokaty bankowe wycenia się w wartości nominalnej (por. art. 28 ust. 1 pkt 10 ustawy o rachunkowości), a więc łącznie ze skapitalizowanymi, zarachowanymi odsetkami.

Przy czym moment naliczenia przez bank odsetek na rachunkach lokat terminowych może nastąpić po dniu bilansowym - dotyczy to głównie lokat, których termin nie upłynął do dnia bilansowego. W takim przypadku, dokonując wyceny tych składników aktywów na dzień bilansowy, jednostka nalicza je we własnym zakresie. Odsetki te ujmuje się w księgach rachunkowych, zapisem:

      - Wn konto 65 "Pozostałe rozliczenia międzyokresowe"
        (w analityce: Nienotyfikowane przez bank odsetki od lokat terminowych),
      - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe".

Jednostka założyła 3-miesięczną lokatę terminową, którą w bilansie wykazuje się w pozycji B.III.1 lit. c) "Krótkoterminowe aktywa finansowe - inne środki pieniężne". W pozycji tej wykazuje się również naliczone we własnym zakresie odsetki od tej lokaty terminowej.

Taki sposób prezentacji nienotyfikowanych przez bank odsetek od lokat terminowych wynika z Komunikatu nr 19/DR/2002 Ministerstwa Finansów z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie zasad prezentacji danych w sprawozdaniu finansowym za rok 2002 przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń (Dz. Urz. Min. Fin. z 2003 r. nr 1, poz. 2), który wskazuje, iż odsetki te ujmowane są w aktywach bilansu odpowiednio w pozycjach, do których zakwalifikowano lokaty terminowe, a mianowicie:

w pozycji A.IV.3 lit. a) lub b) - "Długoterminowe aktywa finansowe" - jako inne długoterminowe aktywa finansowe, gdy lokaty terminowe środków pieniężnych w banku założone są na okres dłuższy niż 12 miesięcy,
w pozycji B.III.1 lit. a) lub b) - "Krótkoterminowe aktywa finansowe" - jako inne krótkoterminowe aktywa finansowe, gdy lokaty terminowe środków pieniężnych w banku założone są na okres od 3 do 12 miesięcy,
w pozycji B.III.1 lit. c) - "Krótkoterminowe aktywa finansowe" - jako inne środki pieniężne, gdy lokaty terminowe środków pieniężnych w banku założone są na okres do 3 miesięcy.

Przykład

I. Założenia:

Jednostka posiadała wolne środki, w związku z czym 1 grudnia 2010 r. założyła 3-miesięczną lokatę terminową w kwocie: 1.500.000 zł, oprocentowaną 4,50% w skali roku. Na dzień bilansowy jednostka naliczyła odsetki od lokaty terminowej w kwocie: 5.625 zł.

II. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. WB - założenie lokaty	1.500.000 zł	13-5	13-0
2. PK - naliczenie odsetek na dzień bilansowy	5.625 zł	65	75-0

III. Księgowania:

IV. Prezentacja lokaty terminowej wraz z odsetkami w bilansie:

Fragment bilansu sporządzonego na 31 grudnia 2010 r.:

Aktywa	Stan na 31.12.2010 r.
B. Aktywa obrotowe (...)	1.505.625
III. Inwestycje krótkoterminowe	1.505.625
1. Krótkoterminowe aktywa finansowe (...)	1.505.625
c) środki pieniężne i inne aktywa pieniężne	1.505.625
- środki pieniężne w kasie i na rachunkach
- inne środki pieniężne	1.505.625
- inne aktywa pieniężne
2. Inne inwestycje krótkoterminowe
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe (...)

Jak zaksięgować odsetki naliczone przez bank w 2011 r., tj. w momencie likwidacji lokaty, w sytuacji gdy część z tych odsetek jednostka ujęła w księgach 2010 r.?

W następnym roku obrotowym, w dacie dopisania przez bank odsetek od stanu środków pieniężnych na rachunkach lokat terminowych, jednostka może:

1) dokonać storna poprzedniego zarachowania (odsetek naliczonych w związku z wyceną lokat na dzień bilansowy) zapisem ujemnym (storno czerwone):

      - Wn konto 65 "Pozostałe rozliczenia międzyokresowe"
        (w analityce: Nienotyfikowane przez bank odsetki od lokat terminowych),
      - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe",

2) zarachować do przychodów sumę odsetek dopisanych przez bank za cały okres trwania lokaty terminowej:

      - Wn konto 13-5 "Inne rachunki bankowe"
        (w analityce: Rachunek lokaty terminowej),
      - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe".

Jednostka może również naliczone przez bank odsetki ująć zapisem:

1) kwota odsetek naliczona przez bank w momencie likwidacji lokaty terminowej:

- Wn konto 13-5 "Inne rachunki bankowe"
(w analityce: Rachunek lokaty terminowej),

2) kwota odsetek ujętych przez jednostkę na dzień bilansowy:

- Ma konto 65 "Pozostałe rozliczenia międzyokresowe"
(w analityce: Nienotyfikowane przez bank odsetki od lokat terminowych),

3) różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi przez bank a odsetkami zarachowanymi na dzień bilansowy:

- Ma konto 75-0 "Przychody finansowe".

Przykład

I. Założenia:

W 2011 r. w dniu likwidacji lokaty terminowej w kwocie: 600.000 zł bank naliczył odsetki w kwocie: 6.750 zł. Przy czym lokatę założono w grudniu 2010 r. i jednostka na dzień bilansowy naliczyła odsetki w kwocie: 2.250 zł.

II. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. WB - naliczenie odsetek przez bank na dzień likwidacji lokaty terminowej:
a) kwota odsetek naliczona przez bank	6.750 zł	13-5
b) kwota odsetek do wysokości ustalonej na dzień bilansowy	2.250 zł		65
c) różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi przez bank a odsetkami zarachowanymi na dzień bilansowy	4.500 zł		75-0
2. WB - likwidacja lokaty terminowej	606.750 zł	13-0	13-5