Otrzymany środek trwały w księgach rachunkowych

W lutym 2017 r. otrzymaliśmy od jednego z naszych kontrahentów w ramach umowy darowizny maszynę produkcyjną. Z uwagi na to, że będziemy ją wykorzystywać w prowadzonej działalności gospodarczej przez okres dłuższy niż rok, będzie ona stanowiła środek trwały. Jakich zapisów księgowych dokonać w związku z otrzymaną maszyną? W jakiej wartości należy ją ująć w ewidencji środków trwałych?

Koszty i przychody związane z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny, aktywów na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych zalicza się do kosztów lub przychodów pośrednio związanych z działalnością operacyjną jednostki. Stanowi o tym art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. h) ustawy o rachunkowości. Oznacza to, że w przypadku otrzymania składnika majątku w formie darowizny jego wartość należy odnieść w księgach rachunkowych generalnie na konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Jeżeli nieodpłatnie otrzymany składnik majątku zostanie u obdarowanego zaliczony do środków trwałych (a także środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych), wówczas jego wartość nie jest od razu ujmowana w pozostałych przychodach operacyjnych. Składnik ten należy na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o rachunkowości zaliczyć do rozliczeń międzyokresowych przychodów. W świetle tych przepisów rozliczenia międzyokresowe przychodów obejmują m.in. przyjęte nieodpłatnie, w tym także w drodze darowizny, środki trwałe w budowie, środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne.

Przedmiot darowizny stanowiący środek trwały wprowadza się do ksiąg rachunkowych na konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów". Następnie zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne - równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od otrzymanych nieodpłatnie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. W księgach rachunkowych operację tę można ująć zapisem:

- Wn konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Otrzymany jako darowizna środek trwały podlega wprowadzeniu do ewidencji bilansowej na podstawie dowodu OT pod datą przyjęcia go do używania.

Druk dowodu OT dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Rachunkowość.

W sytuacji gdy wartość przedmiotu darowizny została określona w umowie darowizny, to stanowi ona wartość początkową otrzymanego składnika, którą wpisuje się do ewidencji środków trwałych. Z kolei jeżeli wartość ta nie została wskazana, wówczas wyceny przedmiotu darowizny dokonuje się zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Z przepisu tego wynika, że jeśli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu.

Przykład

Założenia

W lutym 2017 r. jednostka otrzymała w ramach darowizny maszynę produkcyjną. Z umowy darowizny wynika, że wartość maszyny to 48.000 zł.
Maszyna ta została zakwalifikowana do środków trwałych, gdyż będzie używana przez jednostkę w prowadzonej działalności gospodarczej dłużej niż 1 rok. W lutym br. maszynę wprowadzono na podstawie dowodu OT do ewidencji środków trwałych.
Ustalono, że roczna stawka amortyzacyjna maszyny wynosi 14%. Od marca 2017 r. jednostka rozpoczęła dokonywanie odpisów amortyzacyjnych. Miesięczny odpis amortyzacyjny wynosi 560 zł [tj. (48.000 zł × 14%) : 12 m-cy].
Jednostka prowadzi ewidencję kosztów w zespole 4 i 5.

Dekretacja

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. OT - przyjęcie w lutym 2017 r. otrzymanej w formie darowizny maszyny produkcyjnej do używania:	48.000 zł	01	84
2. PK - miesięczny odpis amortyzacyjny za marzec 2017 r.:	560 zł	40	07-1
oraz równolegle	560 zł	50	49
3. PK - przeksięgowanie wartości przychodu równolegle do dokonanego odpisu amortyzacyjnego za marzec 2017 r.:	560 zł	84	76-0