Zmiana planu kont - zwiększenie liczby kont od początku roku

Od początku roku obrotowego 2011 zmieniliśmy plan kont zarówno na poziomie syntetycznym, jak i analitycznym, przy czym zasady klasyfikacji zdarzeń gospodarczych i grupowania danych księgowych pozostały niezmienione, są takie same jak w 2010 r. Bilans otwarcia 2011 r. wprowadziliśmy pod datą 1 stycznia 2011 r. już na kontach według nowego planu. Czy postąpiliśmy prawidłowo, tzn. czy została zachowana zasada ciągłości bilansowej i można uznać, że bilans otwarcia 2011 r. jest równy bilansowi zamknięcia 2010 r.?

W myśl art. 5 ust. 1 ustawy o rachunkowości, przyjęte zasady (politykę) rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach obrotowych jednakowego grupowania operacji gospodarczych, wyceny aktywów i pasywów, w tym także dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, ustalania wyniku finansowego i sporządzania sprawozdań finansowych, tak aby za kolejne lata informacje z nich wynikające były porównywalne. Wykazane w księgach rachunkowych na dzień ich zamknięcia stany aktywów i pasywów należy ująć w tej samej wysokości, w otwartych na następny rok obrotowy księgach rachunkowych. Jako jednakowy sposób grupowania operacji gospodarczych na kontach należy przyjąć, iż nie można w ciągu roku zmieniać zasad działania poszczególnych kont księgi głównej, a mianowicie zmieniać treści operacji gospodarczych, gromadzonych na danym koncie (wykazywanych w poszczególnych pozycjach sprawozdania finansowego). Z punktu widzenia zasad rachunkowości możliwa jest natomiast zmiana polegająca na rozszerzeniu wykazu kont księgi głównej i ksiąg pomocniczych, mająca na celu przykładowo dostarczanie bardziej szczegółowych informacji dla celów sprawozdawczości jednostki.

Ponadto należy zauważyć, że ustawa o rachunkowości w art. 8 ust. 2 - w celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji jednostki - przewiduje możliwość zmiany dotychczas stosowanych rozwiązań na inne przewidziane ustawą, ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego, bez względu na datę podjęcia decyzji. W takiej sytuacji jednostka jest obowiązana do określenia w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego za rok obrotowy, w którym zmiany takie miały miejsce, przyczyn tych zmian, liczbowego ich wpływu na wynik finansowy oraz powinna zapewnić porównywalność danych sprawozdania finansowego dotyczących poprzedzającego roku obrotowego, w którym dokonano zmian.

Rozszerzenie przez pytającą jednostkę od 1 stycznia 2011 r. wykazu kont syntetycznych i analitycznych nie przeczy przepisom ustawy o rachunkowości, w tym także zasadzie ciągłości, o której mowa w pytaniu. Zwiększenie liczby kont syntetycznych nie wpłynie na wielkość stanów aktywów i pasywów, które należy wykazać w księgach rachunkowych na dzień ich zamknięcia w takiej samej wysokości co w otwartych księgach następnego roku obrotowego. Ponieważ przepisy ustawy o rachunkowości zezwalają na zmianę zasad rachunkowości (np. metodę wyceny aktywów) od pierwszego dnia roku obrotowego, to tym bardziej możliwe jest zwiększenie liczby kont syntetycznych w zakładowym planie kont jednostki od pierwszego dnia roku obrotowego.